19’uncu yüzyılda batan bir buharlı geminin enkazından çıkarılan bir çift erkek kot pantolonu, geçen hafta yapılan açık artırmada 95 bin dolar gibi göz kamaştırıcı bir fiyata alıcı buldu. Müzayede evinin açıklamasına göre bu, büyük olasılıkla 1850’lerde Levi Strauss & Company tarafından ya da onun için yapılmış, bilinen en eski ağır iş pantolonu. Pantolon, Eylül 1857’deki bir kasırga sırasında SS Central America ile birlikte Carolina kıyılarında batmış ve bulunduğu anaerobik ortam sayesinde oldukça iyi korunmuş. Daha önce, bilinen en eski Levi’s, terk edilmiş bir maden kuyusunda bulunmuş ve 1880’lere tarihlenerek bu yılın başlarında açık artırmada 87 bin 400 dolara satılmıştı.
SS Central America, 1850’lerde Orta Amerika ile ABD’nin Doğu Kıyısı arasında çalışan 280 metrelik bir buharlı gemiydi. Talihsiz son seferinde, çoğu San Francisco’dan Panama’ya başka bir buharlı gemiyle seyahat etmiş olan 587 yolcu ve mürettebat taşıyordu. Kargosu arasında binlerce yeni basılmış 1857 Double Eagle sikkesinin yanı sıra daha eski altın sikkeler ve külçeler de vardı. Zaten lakabı da buradan geliyordu: “Altın Gemisi“.
Yolculuk sorunsuz başladı, ancak 9 Eylül 1857’de gemiyi 2’inci kategori bir kasırga vurdu ve geminin yelkenlerini parçaladı. 2 gün sonra gemi su aldı ve çarkları ile kazanı arızalandı. Buhar basıncındaki keskin düşüş her 2 sintine pompasını da kapattı; bu nedenle hem yolcular hem de mürettebat yükselen suyla mücadele etmek için bir kova tugayının parçası olarak yorucu bir şekilde çalıştı. Bunların ardından kısa bir süreliğine ortalık sakinleşti, ancak mürettebat kazanları yeniden çalıştıramadı ve kısa süre sonra kasırga tüm şiddetiyle geri döndü.
12 Eylül sabahı yeri tespit edilen gemiden çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan 153 yolcu filikalara bindirilerek kurtarıldı. Ancak devam eden şiddetli rüzgarlar Central America’yı, kalan yolcularını ve mürettebatını daha da uzağa çekti. Yaşanan bu üzücü olay, akşam saat 8’de geminin batması ve 425 kişinin hayatını kaybetmesi ile sonuçlandı.
Central America, 1988 yılına kadar okyanusun dibinde çürümeye terk edilmişti; bu tarihte hazine avcısı Tommy Gregory Thompson enkazın yerini tespit etmek ve uzaktan kumandalı araçlar (ROV) kullanarak altın ve diğer eserleri kurtarmak üzere bir keşif gezisine öncülük etti. Bulunan altınlara 100 ila 150 milyon dolar arasında değer biçildi ve en büyük parça olan “Eureka” lakaplı 80 kiloluk altın külçe, 2015 yılında 8 milyon dolar gibi rekor bir fiyata alıcı buldu. Ne yazık ki Thompson, hiç kar görmediklerini iddia eden yatırımcılarının açtığı davalarla karşılaştı ve 2012 yılında sırra kadem bastı. Ancak 2015’te Boca Raton’da bir otelde yakalanarak tutuklandı.
Bilinen en eski kot pantolon: Kimindi?
Enkazdan çıkarılan ve konumuz olan kot pantolon ise John Dement adlı San Francisco’lu bir tüccarın bagajında bulundu. Bildiğimiz klasik Levi’s’ın cep köşelerinde ve düğme fermuarının tabanında bulunan bakır perçinlerin tasarımı 1873 yılına kadar patentlenmemiş olsa da, şirketin kendisi 1853 yılında San Francisco’da bir kuru eşya mağazası olarak kurulmuştu. Ancak müzayede evi, Orta Amerika “madenci pantolonlarının” düğmelerin stili, şekli ve boyutu gibi pek çok açıdan başka bir çift eski Levi’s ile neredeyse aynı olduğunu belirtti. Bu yılın başlarında açık artırmaya çıkarılan maden kuyusu kot pantolonuna ek olarak, Albert Einstein‘ın Levi’s deri ceketi Christie’s tarafından 2016 yılında açık artırmaya çıkarıldığında 110 bin doların üzerinde bir fiyata alıcı bulmuştu.
SS Central America’dan açık artırmaya çıkarılan diğer eşyalar arasında Easton’ların düğün çeyizi, çeşitli giyim eşyaları, yolcu makbuzları, bagaj etiketleri, pirinç bir çan, oda kapları, bulaşık ve çatal – bıçak takımları, figürinler, gemi keresteleri, bir bira şişesi ve kamara anahtarları yer aldı. Öte yandan 1849 yapımı bir Colt cep tabancası, bir kadın duş seti ile bekaret kemeri ve Kaptan Herndon’un o dönemde yaygın bir seyir aracı olan kişisel sekstantı da açık artırmaya çıkan diğer ürünler olarak müzayedede yer aldı.
